تحقیق و پژوهش

 صاعقه 

صاعقه یا رعدوبرق یک تخلیه ی الکتریکی شدید و بسیار سریع در هواست و همین تخلیه الکتریکی است که نور و صدا تولید میکند.پیش از ایجاد رعدوبرق ابرها طی فرایندهایی بشدت باردار میشوند که این بار معمولا مثبت است, روی سطح زمین بار منفی القا میکند و به این ترتیب مجموعه ی ابر هوا و زمین به یک خازن بسیار بزرگ تبدیل میشود که لحظه به لحظه بارشان بیشتر میشود و بنابراین اختلاف پتانسیل دو قطب آن در حال افزایش است. بالاخره مقدار این بار الکتریکی انقدر زیاد میشود که اختلاف پتانسیل بین ابر و زمین به 10 تا 100 میلیون ولت میرسد.

میدان الکتریکی حاصل از چنین اختلاف پتانسیلی میتواند هوا را با اینکه در حالت عادی نارساناست در یک سیر خاص یونیزه و آن را به رسانا تبدیل کند.به محض اینکه چنین سیری از مولکولهای یونیزه رسانا از ابر تا زمین ایجاد شود بارهای الکتریکی به طرف هم حرکت میکنند و در عرض یک ده هزارم ثانیه جریان وحشتناکی در حدود 30 هزار آمپر از هوای یونیزه میگذرد.اما هر جریانی ضمن عبور از ماده با مقاومت اتمهای آن روبرو میشود و این مقاومت بخشی از انرژی الکتریکی را به گرما تبدیل میکند. با استفاده از اصول اولیه الکترومغناطیس میتوانید تخمین بزنید این جریان در ولتاژ 10 میلیون ولت توان گرمایی در حدود 100 میلیارد وات دارد.چنین توانی حتی در مدت زمان ناچیز - یک ده هزارم ثانیه - میتواند گرمایی در حدود 10 میلیون ژول ایجاد کند این گرما باعث میشود دمای هوا در مسیر صاعقه به 30 هزار درجه سانتی گراد برسد که این تغییر ناگهانی دما (از حدود 300 کلوین به 300 هزار کلوین) حجم هوا را 100 برابر میکند و این یعنی یک انفجار واقعی. انبساط سریع و شدید هوا یک موج ضربتی در هوای اطراف ایجاد میکند که با سرعت صوت و به شکل تندر یا رعد به به گوش شما میرسد.

این از بخش صوتی ماجرا,اما گرمای ایجاد شده غیر از انبساط بلاهای دیگری هم سر مولکولهای هوا میاورد.لامپ معمولی را به یاد بیاورید (لامپ نئون مثال بهتریست) یک جریان نه چندان زیاد از رشته تنگستن میگذرد و دمای ان را به بیش از 2000 درجه میرساند .این دما انرژی لازم برای بر انگیختگی اتمهای فلز را فراهم میکند.اتمها بر انگیخته میشوند و در بازگشت انرژی اضافی را به صورت فوتونهای نوری ازاد میکند و به این ترتیب رشته تنگستن روشن میشود.در صاعقه هم چیزی شبیه این ماجرا اتفاق می افتد:جریان شدیدی از هوا میگذرد ان را گرم میکند و به تابش وا میدارد و تابشی که یک مسیر نورانی بین ابر و زمین است را ایجاد میکند.

اقدامات قبل از وقوع صاعقه  

1- بعد از دیدن صاعقه تا شنیدن غرش آسمان حداکثر تا 30 میتوانید بشمرید به داخل خانه برویدو تا30 دقیقه بعد از شنیدن صدای آخرین غرش نیز داخل خانه بمانید.

2- از درب و پنجره و بخاری دیواری ، شوفاژ و دیگر وسایل الکتریسیته دور شوید.

3- به منظور جلوگیری از خطر آتش سوزی ناشی از صاعقه نسبت به نصب برق گیر در ساختمانهای بلند اقدام کنید.

4- اشیای بیرون خانه که ممکن است به اطراف پرتاب شده و باعث ایجاد صدمه شوند را در محل مناسب قراردهید.

5- درهای بیرونی را چفت کنید، سایبانها و پردهها را بکشید.

6- برای کسب خبر از مقامات محلی از رادیو هایی که باباتری کارمیکنند استفادهکنید.

7- از قرارگرفتن در مجاورت برقگیرهای طبیعی مثل درختان بلند و تنها در فضای بازممانعت کنید.

اقدامات حین وقوع  صاعقه 

1- فعالیتهای بیرون خانه را متوقف کنید.

2- درزمان وقوع صاعقه از منزل خارج نشوید.

3- در صورتی که در اتومبیل هستید ،در محل مطمئن توقف کنید و موتور را خاموش کنید و آنتن ماشین را پائین بکشید.

4- داخل ساختمان و یا خودروی سقفدار بمانید.

5- از درختان ، تپه ها ، تیرک ها ، سیم برق هوایی ، لوله های فلزی و آب دور شوید.

6- اگر در حال شناکردن هستید، فوراً از آب بیرون بیائید،و یا اگر روی قایق سوارید، سریعاً به سمت ساحل برگردید.

7- هنگام صاعقه می توانید، به داخل ساختمان یا ایستگاه قطار زیرزمینی (مترو) بروید .

8- دوش و حمام نگیرید چون ممکن است لوازم حمام باعث انتقال جریان الکتریسته شوند.

9- تنها در مواقع اورژانسی آنهم درصورت امکان از یک تلفن بیسیم استفاده کنید.

10- دوشاخه تمام وسایل برقی مثل رایانه و تلویزیون را از برق خارج کنید.

 اقدامات بعد از وقوع صاعقه 

1- درصورت نیاز به کمک با 125یا 115 تماس بگیرید.

2- درصورت مواجهه با فرد مصدوم، فوراً وضعیت تنفس مصدوم ونبض او را کنترل نمائید.

3- درصورت قطع تنفس مصدوم،سریعاً تنفس مصنوعی به او دهید ودرصورت عدم لمس نبض کاروتید در مصدوم، احیای قلبی ریوی را انجام دهید.

4- محل ورود و خروج جریان الکتریسیته را برای یافتن علائم سوختگی بررسی و پانسمان کنید.

5- مراقب آسیبهای وارده به سیستم عصبی، شکستگی استخوانها و ازدست دادن بینایی و شنوایی  در مصدوم باشیدوآنها را بررسی نمائید.